طبق آمار سازمان جهانی گردشگری پیشبینی میشود که در سال 2020 میلادی، تعداد گردشگران در سراسر جهان، به یکمیلیارد و ششصدمیلیون نفر برسد. ازاینرو کشورها بهمنظور افزایش درآمدهای خود، درصدد جذب گردشگران در سطح داخلی و خارجی هستند. این صنعت برای کشورهای درحالتوسعه که بیشترین درآمد خود را از فروش منابع طبیعی بهدست میآورند، از اهمیت دوچندانی برخوردار است. بااینوجود، این کشورها برخلاف کشورهای توسعهیافته به تبلیغات و بازاریابی در این صنعت چندان اهمیت نمیدهند؛ چراکه بیش از ایجاد زیربناهای گردشگری و عرضه محصول و خدمات مناسب باید بتوان مزایای مسافرت به آن کشور را بیان کرد تا تصویر خوبی از کشور مقصد در ذهن گردشگران ایجاد شود. به همین منظور در بودجه سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور باید سهم قابلتوجهی را به بازاریابی و تبلیغات در این صنعت اختصاص داد. خوشبختانه طی چند سال اخیر و بهخصوص بعد از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اقدامات خوبی در این زمینه صورت گرفت که دراینبین میتوان به چاپ و انتشار کتاب «ایران سرزمین شکوه و زیبایی» به پنج زبان دنیا، برگزاری هفدهمین کنوانسیون جهانی گردشگری در شهرهای زنجان، همدان، تهران، شیراز، اصفهان و یزد اشاره کرد. همچنین ثبت جهانی شهر اصفهان بهعنوان شهر خلاق صنایعدستی گامی مثبت در جهت شناساندن صنایعدستی اصفهان به جهانیان بود. از دیگر اقدامات صورتگرفته در این زمینه میتوان به برگزاری نمایشگاه بینالمللی گردشگری و صنایع وابسته تهران اشاره کرد که در سال 1394 شاهد رشد 25/7 درصدی تعداد شرکتهای داخلی و رشد 158 درصدی تعداد شرکتهای خارجی شرکتکننده در این نمایشگاه بودهایم. این اقدامات موجب شد طبق آمار منتشرشده در سال 1395 توسط سازمان میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری کشور، بهطور میانگین شاهد رشد 50 درصدی ورود گردشگر اروپایی نسبت به سال 1394 باشیم.
اما باید به این نکته نیز توجه کرد که دستاندرکاران گردشگری کشور برای اینکه بتوانند از بازار جهانی گردشگری سهم بیشتر ببرند، باید از شیوههای مناسب تبلیغات گردشگری (رسانه و پیام) بیشتر استفاده کنند. امروزه در صنعت گردشگری باید از تبلیغات بهعنوان مهمترین ابزار بهصورت حرفهای استفاده کرد؛ زیرا موفقیت تبلیغ برای ارزشهای فرهنگی و گردشگری کشور مبتنی بر درک صحیح و حرفهای از تبلیغات و ارزشهای آنان است؛ چراکه تبلیغات حرفهای میتواند بهعنوان ابزار برندهای برای پیشرفت اهداف فرهنگی در داخل و خارج مدنظر قرار گیرد و در غیر این صورت، هدر دادن وقت، سرمایه و انرژی است. امیدواریم در سالهای آتی با بهرهگیری بهتر از تبلیغات و بازاریابی سهم بیشتر از گردشگران این صنعت را در اختیار خود بگیریم.
* هومن نادری، پژوهشگر